" آشنایی با سیستم های مکانیزه پایش رواناب و استفاده از داده ها در طراحی سیستم های مدیریت منابع آب و هشدار سیل"

برنامه ریزی و مدیریت منابع آب و تبیین سیستم های هشدار سیل از جمله فعالیتهای زیربنایی برای رشد، توسعه و تامین رفاه اجتماعی جوامع بشری است که بدون توجه کافی به آن، دستیابی به توسعه اقتصادی و اجتماعی امری غیر ممکن خواهد بود و به طریق اولی عدم همگامی سیستمهای ثبت، جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مرتبط با رواناب و سیلابهای مخرب با سایر بخشها موجبات کندی و رکود در سایر بخشهای جوامع بشری خواهد گردید.

اهمیت لحاظ نمودن سرعت، دقت عمل و روزآمد نمودن فرآیند جمع آوری و انتقال اطلاعات منابع آب و خصوصا سیلاب در سال های اخیر با آشکار شدن آثار سیلابهای مخرب و خشکسالی های پی در پی دوچندان احساس می شود. در کشور پهناور ما، ایران به دلیل تغییرات فاحش زمانی و مکانی مقدار بارش سالیانه، کنترل، حفاظت و پایش منابع آبهای موجود اعم از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی امری بسیار مهم و حیاتی تلقی گردیده و در این راستا، تحول در سیستم دستی و مکانیکی ثبت، جمع آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات منابع آب خصوصا سیلابها به منظور روزآمد کردن داده ها جهت اقدامات و تصمیمات به هنگام در راستای برنامه ریزی و بهره برداری اصولی و بهینه از منابع محدود آب، اقدامی عقلایی، ضروری و مسئولانه محسوب می شود.

بلایای طبیعی را می توان به صورت زیر تقسیم بندی نمود:

الف ) بلایای طبیعی با منشأ زمین شناسی

۱. رانش زمین

۲. زلزله

۳. آتش فشان

ب ) بلایای طبیعی با منشأ هواشناسی

۱. گردآبه

۲. سیلاب

۳. قحطی

۴. آتش سوزی

۵. طوفان

عواملی وجود دارند که باعث حساس شدن یک منطقه به بلایای طبیعی می شود . این عوامل شامل موارد زیر هستند :

۱. تنوع اقلیمی ( وجود چند منطقه مثلا گرمسیری و سردسیری مثلا در کهکلویه و بویر احمد )

۲. تراکم جمعیت

۳. فقر

۴. بی سوادی

۵. نبود پوشش گیاهی مناسب

۶. فقدان تاسیسات زیر بنایی

در کشور های در حال توسعه به دلیل این که عوامل ذکر شده به طور مناسب وجود ندارند ، ۶۰ درصد بلایای طبیعی در این کشور ها رخ می دهد . ۴۴ درصد خسارات ناشی از بلایای طبیعی مربوط به سیل میشود.

فرهنگ مشارکت موجب کاهش وقوع و خسارات ناشی از سیل میشود . این امر بیانگر این مطلب مهم میباشد که هماهنگی و مشارکت بین

حوزه های مختلف در حوضه های آبریز ضروری است .

برای کاهش وقوع سیل دو دیدگاه مهم وجود دارد :

دیدگاه سازه ای ( قبل از وقوع سیل و باعث تاخیر و تعدیل سیلاب میشود ) .A

۱. زمین باید زخم خورده شود

۲. اقدامات آبخیز داری

۳. سامان دهی رودخانه

۴. مدیریت بهره برداری از زمین

دیدگاه غیر سازه ای ( در هنگام وقوع سیل برای آگاهی دادن ) . B

۱. سیستم هشدار وقوع سیل ( دقت شود که باید زمان کافی برای اطلاع وجود داشته باشد ). سیستم هشدار سیلاب در سه

بخش پایش سیلاب، شبیه سازی و هشدار سیلاب مطرح می گردند.

لازم به ذکر است که در کنار برنامه سخنرانی ها، نمایشگاهی از تجهیزات اندازه گیری جریان رودخانه ها با همکاری شرکت آب منطقه ای اصفهان برگزار گردید. همچنین بازدیدی از ایستگاه اندازه گیری جریان رودخانه زاینده رود در هفته بعد از برگزاری همایش انجام پذیرفت.